Samochody elektryczne stają się coraz częstszym widokiem na polskich drogach i jak wskazuje Licznik Elektromobilności PSPA – w sierpniu 2023 roku w kraju było zarejestrowanych prawie 85 tys. takich pojazdów. Przejście na elektromobilność rodzi jednak wiele pytań. Jak wygląda ładowanie samochodu elektrycznego? Od czego zależy czas i moc ładowania? Gdzie i jak szukać stacji ładowania? Wszystko to i wiele więcej wyjaśniamy w poniższym artykule.

Stacja ładowania samochodów elektrycznych – mapa, oficjalna baza

Planowanie trasy autem elektrycznym ułatwia fakt, że wszystkie stacje ładowania rejestrowane są w jednej oficjalnej bazie, jaką jest EIPA – Ewidencja Infrastruktury Paliw Alternatywnych. Baza ta jest bezpłatna i publicznie dostępna. Znajdziemy w niej lokalizację stacji, typy obsługiwanych gniazd oraz informacje o tym, jaki operator zajmuje się rozliczeniem procesu ładowania. Oprócz tego w rejestrze EIPA udostępniane są również aktualne dane dotyczące dostępności stacji oraz obowiązujących cen. Jest to najpełniejsze źródło informacji, ale oczywiście niejedyne.

Wśród użytkowników pojazdów elektrycznych dużą popularnością cieszy się portal PlugShare – oferuje on mapę, na której zaznaczane są publiczne stacje ładowania samochodów elektrycznych wraz z kompletem najważniejszych informacji. Ponadto zdecydowaną większość stacji (przede wszystkim stacji szybkiego ładowania) znajdziemy w mapie Google, a także coraz częściej zaznaczane są one we wbudowanej nawigacji w samochodzie elektrycznym. Znajdowanie stacji ładowania ułatwiają też specjalne znaki drogowe, które od niedawna montowane są przy drogach (analogiczne jak te wskazujące lokację stacji benzynowej).

Gdzie szukać stacji ładowania samochodów elektrycznych?

Mapa stacji ładowania dynamicznie się rozwija i ładowarki montowane są nie tylko w obrębie dużych miast, ale także i w mniejszych miejscowościach. Stacji szybkiego ładowania samochodów elektrycznych szukać należy przede wszystkim wzdłuż głównych dróg krajowych, tras ekspresowych oraz autostrad – głównie w punktach MOP oraz przy stacjach paliw. Stacje ładowania montowane są również w centrach handlowych i innych popularnych miejscach publicznych.

Ładowarka AC i DC – jaka jest różnica?

Ładowarki do samochodów elektrycznych można z grubsza podzielić na dwie grupy – AC oraz DC. AC oznacza prąd przemienny i jest to tak zwane „wolne ładowanie”. Ograniczenie mocy ładowania w tym przypadku to 22 kW, choć większość pojazdów elektrycznych na rynku posiada limit na poziomie 11 kW. Pod tym względem wyróżnia się e-Van – polski dostawczy samochód elektryczny, do którego jako Ennovation Technology dostarczyliśmy napęd i tam właśnie maksymalna moc ładowania AC wynosi aż 22 kW. Drugim typem ładowarek są ładowarki DC, które z kolei ładują akumulatory prądem stałym, co zapewnia znacznie szybsze ładowanie w porównaniu do ładowarek AC – z mocą sięgającą 480 kW. Należy przy tym pamiętać, że takie ładowanie przyczynia się do nieco szybszej degradacji baterii, choć producenci i tak najczęściej dają gwarancję 8 lat na akumulatory, bez zastrzeżeń w kwestii sposobu ładowania.

Warto też dodać, że praktycznie każde auto elektryczne (poza paroma wyjątkami) wyposażone jest w standardowe gniazdo ładowania CCS, które zapewnia kompatybilność z niemal wszystkimi ładowarkami i umożliwia ładowanie zarówno prądem stałym DC, jak i przemiennym AC.

Ile czasu trwa ładowanie samochodu elektrycznego?

Czas ładowania samochodu elektrycznego zależy przede wszystkim od dwóch czynników – od tego, jaką maksymalną moc ładowania dostarcza stacja oraz od tego, jaką moc jest w stanie przyjąć ładowany samochód. Oczywiście im wyższa moc, tym krótszy czas uzupełniania energii. W teorii łatwo jest oszacować czas ładowania – wystarczy pojemność baterii wyrażoną w kWh podzielić przez moc stacji ładowania wyrażoną w kW, a otrzymamy czas ładowania w godzinach. Przykładowo samochód z baterią 100 kWh na stacji o mocy 50 kW będzie ładować się 2 godziny, a na stacji o mocy 100 kW jedną godzinę.

Rzeczywistość nie jest jednak aż tak prosta. W danych katalogowych samochodów elektrycznych najczęściej można znaleźć czas ładowania baterii w przedziale 10-80%. Wynika to z tego, że w tym zakresie moc ładowania jest najwyższa i utrzymuje się na w miarę stałym poziomie. W skrajnych wartościach stanu naładowania (przy prawie całkowicie naładowanej i rozładowanej baterii) moc i tym samym tempo ładowania wyraźnie spada, niekiedy aż kilkukrotnie. Jednak nawet biorąc i to pod uwagę, to współczesne samochody elektryczne są w stanie uzupełnić pełen zapas energii w czasie od pół do jednej godziny, jeśli tylko podjedziemy pod odpowiednio mocną stację.

Domowe stacje ładowania – jak naładować samochód elektryczny ze zwykłego gniazdka?

Każde auto elektryczne można naładować we własnym domu, podłączając je do standardowego gniazdka prądu przemiennego 230V/10A. Trzeba natomiast liczyć się z tym, że całkowite naładowanie baterii w takich warunkach będzie trwało kilkanaście godzin, a niekiedy i kilkadziesiąt. Dlatego w domach prywatnych, o ile pozwala na to stan sieci, warto zainwestować w mocniejsze gniazdo – „siłę” lub gniazdo trójfazowe o mocy do 22 kW, co pozwoli skrócić czas ładowania do kilku godzin. Do obsługi mocniejszego ładowania w domu służy wallbox – urządzenie, na którym możemy ustawić kluczowe parametry ładowania, planując na przykład jego czas trwania czy żądaną moc. Przydomowe podłączanie auta staje się również prostsze dla mieszkańców bloków – deweloperzy przy budowie nowych budynków mają uwzględniać możliwości ładowania, montując dostępne dla mieszkańców gniazda.

Należy też podkreślić, że ładowanie samochodu elektrycznego w warunkach domowych jest bezpieczne i po prostu wygodne. W ten sposób dbamy także o kondycję baterii – prąd przemienny prowadzi do wolniejszego zużywania się baterii niż prąd stały o dużej mocy.

Koszt ładowania samochodów elektrycznych

Ceny ładowania auta elektrycznego na publicznych stacjach zależą przede wszystkim od mocy – im wyższa moc tym wyższa cena za każdą naładowaną kilowatogodzinę. Cenniki wszystkich stacji muszą być ogólnie dostępne i przed rozpoczęciem ładowania można je przejrzeć. Obecnie większość operatorów dla szybkiego ładowania proponuje stawki rzędu 2,5/3 zł/kWh, a średnio auto elektryczne zużywa kilkanaście do dwudziestu paru kWh na każde przejechane 100 km. Nie jest to najtańsze rozwiązanie, ale w dalszej podróży najwygodniejsze, bo już po krótkim postoju jesteśmy gotowi do dalszej drogi. Koszt ładowania w domu zależy od stawek za kilowatogodzinę, które oferuje dany operator dostarczający nam energię. W każdym razie jest to zauważalnie tańsze, tym bardziej, że coraz częściej oprogramowanie samochodu czy wallbox pozwalają na optymalizację kosztów, korzystając z czasowo dostępnych tańszych taryf energetycznych.

Jeśli chodzi o sam sposób płatności w przypadku publicznych stacji ładowania, to aktualnie większość operatorów wykorzystuje własne aplikacje. Możemy skorzystać z jednorazowej płatności kartą, lub podpiąć nasz rachunek bankowy do konta operatora i płacić przy użyciu na przykład breloka lub karty zbliżeniowej RFID. Nie oznacza to wcale, że powinniśmy być przywiązani tylko do jednego operatora – na rynku funkcjonują już karty będące odpowiednikiem kart paliwowych, przy użyciu których naładujemy się na większości dostępnych stacji.

Jeszcze niewiele punktów oferuje możliwość rozliczenia ładowania kartą płatniczą przez terminal, ale to niedługo się zmieni. Na mocy nowych przepisów unijnych w pierwszej połowie 2024 roku zmodyfikowane zostaną regulacje dotyczące rozwoju stacji ładowania. Jedną z istotniejszych zmian będzie zobligowanie operatorów do tego, by umożliwili użytkownikom płatność za pośrednictwem terminali, kodów QR czy w innej formie, która nie wymaga zawierania umowy operator-użytkownik.

Podsumowanie

Ładowanie samochodów elektrycznych staje się coraz przystępniejsze – stacji ładowania przybywa, obsługa płatności wreszcie nadąża za współczesnymi trendami i do dyspozycji jest także wiele narzędzi, które pomogą nam w zaplanowaniu trasy. Wbrew popularnym mitom nie należy obawiać się też względów bezpieczeństwa. Nasz zespół w Ennovation Technology aktywnie rozwija elektromobilność na rynku polskim i światowym, każdego dnia budując postęp technologiczny w tej dziedzinie. Nasze rozwiązania udowadniają, że elektryfikacja transportu przynosi realne korzyści zarówno w kategorii pojazdów elektrycznych, jak i dostawczych oraz ciężarowych.